Giriş

Carmen 63

1

SVPER alta uectus Attis celeri rate maria,

Hızlı havlamasıyla derin denizlerde,

2

Phrygium ut nemus citato cupide pede tetigit,

Attis, hevesle hızlı adımlarla Frigya ormanına ulaştığında,

3

adiitque opaca siluis redimita loca deae,

ve tanrıçanın gölgeli, orman taçlı evine girdi;

4

stimulatus ibi furenti rabie, uagus animis,

orada, öfkeli bir delilik tarafından kışkırtılmış, aklı karışmış,

5

deuolsit ili acuto sibi pondera silice,

keskin çakmak taşıyla üyesinin yükünü üzerinden attı.

6

itaque ut relicta sensit sibi membra sine uiro,

Bu yüzden uzuvlarının gücünü kaybettiğini hissettiğinde,

7

etiam recente terrae sola sanguine maculans,

hala taze kanı toprağın yüzüne bulaşıyordu,

8

niueis citata cepit manibus leue typanum,

Karlı bantlarla hızlıca hafif timbreli yakaladı,

9

typanum tuum, Cybebe, tua, mater initia,

senin timbrelin, Cybele, senin gizemlerin, Anne,

10

quatiensque terga tauri teneris caua digitis

ve yumuşak parmaklarıyla içi boş öküz derisini sallayarak

11

canere haec suis adorta est tremebunda comitibus.

Böylece arkadaşlarına titreyerek şarkı söylemeye başladı:

12

'agite ite ad alta, Gallae, Cybeles nemora simul,

"Gelin ey Gallae, hep birlikte Kybele'nin dağ ormanlarına gidin,

13

simul ite, Dindymenae dominae uaga pecora,

Birlikte gidin, Dindymus'un hanımının sürüsünü gezdirin,

14

aliena quae petentes uelut exules loca

sürgün olarak hızla yabancı evler arayanlar,

15

sectam meam exsecutae duce me mihi comites

Seni trenime bindirirken kurallarıma uydun,

16

rapidum salum tulistis truculentaque pelagi

hızla akan tuzlu suya ve vahşi denizlere dayandı,

17

et corpus euirastis Veneris nimio odio;

ve bedenlerinizi aşktan nefret etmekten insansızlaştırdı,

18

hilarate erae citatis erroribus animum.

Leydinin kalbini hızlı gezintilerle neşelendir.

19

mora tarda mente cedat: simul ite, sequimini

Gecikmeyi aklınızdan çıkarın; birlikte gidin, izleyin

20

Phrygiam ad domum Cybebes, Phrygia ad nemora deae,

Kibele'nin Frigya'daki evine, tanrıçanın Frigya'daki ormanlarına,

21

ubi cymbalum sonat uox, ubi tympana reboant,

Zillerin gürültüsünün duyulduğu, tınıların yeniden yankılandığı yerde,

22

tibicen ubi canit Phryx curuo graue calamo,

Frig flütçüsünün kavisli kamışına derin bir nota üflediği yer,

23

ubi capita Maenades ui iaciunt hederigerae,

Sarmaşık taçlı Maenad'ların başlarını şiddetle savurdukları yerde,

24

ubi sacra sancta acutis ululatibus agitant,

Tiz çığlıklarla kutsal amblemleri sallıyorlar,

25

ubi sueuit illa diuae uolitare uaga cohors,

Tanrıçanın gezgin kumpanyasının dolaşmaya alışkın olduğu yerde,

26

quo nos decet citatis celerare tripudiis.'

Bizim için hızlı danslarla acele etmek uygun olur."

27

simul haec comitibus Attis cecinit notha mulier,

Attis, henüz gerçek bir kadın olmayan, arkadaşlarına böyle seslenir seslenmez,

28

thiasus repente linguis trepidantibus ululat,

eğlenenler aniden dilleri titreyerek yüksek sesle bağırırlar,

29

leue tympanum remugit, caua cymbala recrepant.

hafif timbrel tekrar çalar, içi boş ziller tekrar çarpışır,

30

uiridem citus adit Idam properante pede chorus.

Yeşil İda'ya doğru hızla, aceleci adımlarla ilerliyor.

31

furibunda simul anhelans uaga uadit animam agens

Sonra çok çılgın, nefes nefese, kararsız, dolaşıyor, nefes nefese,

32

comitata tympano Attis per opaca nemora dux,

karanlık ormanlarda liderleri Attis'e eşlik ediyordu,

33

ueluti iuuenca uitans onus indomita iugi;

Boyunduruk yükünden kurtulmuş, kırılmamış bir düve gibi.

34

Rapidae ducem sequuntur Gallae properipedem.

Hızlı ayaklı liderleri Gallae'yi hızla takip edin.

35

itaque, ut domum Cybebes tetigere lassulae,

Kibele'nin evine vardıklarında, baygın ve yorgundular,

36

nimio e labore somnum capiunt sine Cerere.

Onca zahmetten sonra ekmeksiz dinleniyorlar;

37

piger his labante languore oculos sopor operit;

Ağır uyku gözlerini yorgunlukla kaplıyor,

38

abit in quiete molli rabidus furor animi.

Zihinlerinin sayıklama çılgınlığı yumuşak bir uykuya dalar.

39

sed ubi oris aurei Sol radiantibus oculis

Ama güneş altın yüzünün parlayan gözleriyle

40

lustrauit aethera album, sola dura, mare ferum,

berrak gökyüzünü, sert toprakları, vahşi denizi aydınlattı,

41

pepulitque noctis umbras uegetis sonipedibus,

ve gecenin gölgelerini kovaladı Hevesli atlar tazelendi,

42

ibi Somnus excitam Attin fugiens citus abiit;

Sonra uyku uyanan Attis'ten kaçtı ve çabucak kayboldu;

43

trepidante eum recepit dea Pasithea sinu.

Tanrıça Pasithea onu çırpınan koynuna aldı.

44

ita de quiete molli rapida sine rabie

Yumuşak bir uykudan sonra, şiddetli delilikten kurtulduk,

45

simul ipsa pectore Attis sua facta recoluit,

Attis'in kendisi kalbinde kendi eylemini gözden geçirir geçirmez,

46

liquidaque mente uidit sine quis ubique foret,

ve yalanın neyi kaybettirdiğini ve nerede olduğunu net bir şekilde gördü,

47

animo aestuante rusum reditum ad uada tetulit.

Zihni yeniden kabararak dalgalara doğru hızla ilerledi.

48

ibi maria uasta uisens lacrimantibus oculis,

Orada, boş denizlere akan gözlerle bakıyordu,

49

patriam allocuta maestast ita uoce miseriter.

Böylece ağlamaklı bir sesle ülkesine seslendi:

50

'patria o mei creatrix, patria o mea genetrix,

" Ey bana hayat veren ülkem! Ey beni çıplak bırakan ülkem!

51

ego quam miser relinquens, dominos ut erifugae

Kaçak hizmetçilerin efendilerini terk ettiği gibi,

52

famuli solent, ad Idae tetuli nemora pedem,

Ayaklarımı Ida ormanlarına uzattım,

53

ut aput niuem et ferarum gelida stabula forem,

karlar ve vahşi hayvanların donmuş inleri arasında yaşamak için,

54

et earum omnia adirem furibunda latibula,

ve çılgınlığımla tüm gizlenme inlerini ziyaret ediyorum,

55

ubinam aut quibus locis te positam, patria, reor?

- O zaman nerede ya da hangi bölgede olduğunu düşünüyorum, ey ülkem?

56

cupit ipsa pupula ad te sibi derigere aciem,

Gözbebeklerim bakışlarını sana çevirmek için can atıyor

57

rabie fera carens dum breue tempus animus est.

Zihnim kısa bir süreliğine de olsa çılgınlıktan kurtuldu.

58

egone a mea remota haec ferar in nemora domo?

Ben, kendi evimden uzaklara, bu ormanlara mı götürüleceğim?

59

patria, bonis, amicis, genitoribus abero?

ülkemden, mülklerimden, arkadaşlarımdan, ailemden uzak mı kalayım?

60

abero foro, palaestra, stadio et gyminasiis?

Pazardan, güreş alanından, yarış pistinden, oyun alanından yoksun mu?

61

miser a miser, querendum est etiam atque etiam, anime.

Mutsuz, tüm mutsuz kalp, yine, yine şikayet etmelisin.

62

quod enim genus figurast, ego non quod obierim?

Benim sahip olmadığım hangi insan figürü var ki?

63

ego mulier, ego adulescens, ego ephebus, ego puer,

Ben bir kadın olmak, ben bir delikanlı, ben bir genç, ben bir çocuk,

64

ego gymnasi fui flos, ego eram decus olei:

Ben oyun alanının çiçeğiydim, bir zamanlar palaestranın görkemiydim:

65

mihi ianuae frequentes, mihi limina tepida,

benimki kalabalık kapı girişleri, benimki sıcak eşiklerdi,

66

mihi floridis corollis redimita domus erat,

benim çiçekli çelenklerim evimi süsleyecek

67

linquendum ubi esset orto mihi Sole cubiculum.

Gün doğarken odamdan çıkacağım zaman.

68

ego nunc deum ministra et Cybeles famula ferar?

Ben, şimdi bana ne denecek? Tanrıların hizmetçisi, Kibele'nin bakıcısı mı?

69

ego Maenas, ego mei pars, ego uir sterilis ero?

Ben bir Maenad'ım, kendimden bir parçayım, kısır bir adam mı olacağım?

70

ego uiridis algida Idae niue amicta loca colam?

Ben, yemyeşil İda'nın karla kaplı buzlu bölgelerinde yaşayacağım,

71

ego uitam agam sub altis Phrygiae columinibus,

Hayatım Frigya'nın yüksek zirvelerinin altında geçiyor,

72

ubi cerua siluicultrix, ubi aper nemoriuagus?

Ormana dadanan hindiyle, ormanda dolaşan yaban domuzuyla?

73

iam iam dolet quod egi, iam iamque paenitet.'

"Şimdi, şimdi yaptığıma pişmanım, şimdi, şimdi keşke geri alsaydım."

74

roseis ut huic labellis sonitus citus abiit

Bu sözler onun pembe dudaklarından döküldü,

75

geminas deorum ad aures noua nuntia referens,

Tanrıların iki kulağına da yeni bir mesaj getiriyor,

76

ibi iuncta iuga resoluens Cybele leonibus

Sonra Kibele, aslanlarının bağlanmış boyunduruğunu çözdü,

77

laeuumque pecoris hostem stimulans ita loquitur.

ve soldan gelen sürünün düşmanını kışkırtarak şöyle konuştu:

78

"agedum," inquit "age ferox fac ut hunc furor

"Gel şimdi," diyor, "gel, şiddetle git, bırak delilik onu avlasın

79

fac uti furoris ictu reditum in nemora ferat,

delilikle onu tekrar ormanlara götür,

80

mea libere nimis qui fugere imperia cupit.

Kim fazla özgür olur ve egemenliğimden kaçarsa.

81

age caede terga cauda, tua uerbera patere,

Gel, kuyruğunla karşılık ver, kendi kırbacına katlan,

82

fac cuncta mugienti fremitu loca retonent,

her yeri böğüren bir kükreme ile çınlatır,

83

rutilam ferox torosa ceruice quate iubam.'

salla hiddetle kaslı boynunu, kızıl yeleni."

84

ait haec minax Cybebe religatque iuga manu.

Öfkeli Kibele böyle der ve eliyle boyunduruğu çözer.

85

ferus ipse sese adhortans rapidum incitat animo,

Canavar onun cesaretini artırır ve yüreğini öfkeyle doldurur;

86

uadit, fremit, refringit uirgulta pede uago.

Hızla uzaklaşır, kükrer, değişen ayağıyla çalıları kırar.

87

at ubi umida albicantis loca litoris adiit,

Ama beyaz ışıltılı sahilin sularına vardığında,

88

teneramque uidit Attin prope marmora pelagi,

ve denizin pürüzsüz boşluklarında şefkatli Attis'i gördü,

89

facit impetum. illa demens fugit in nemora fera;

Ona doğru koşar, Attis'i vahşi ormana doğru çılgınca uçurur.

90

ibi semper omne uitae spatium famula fuit.

Hayatı boyunca hep orada bir hizmetçi oldu.

91

dea, magna dea, Cybebe, dea domina Dindymi,

Tanrıça, büyük tanrıça, Kibele, tanrıça, Dindymus'un hanımı

92

procul a mea tuos sit furor omnis, era, domo:

Evimden uzak olsun tüm öfken, ey kraliçem

93

alios age incitatos, alios age rabidos.

Diğerleri seni çıldırtır, diğerleri seni deliliğe sürükler.

Kaynaklar